Tweede Voortgangsrapportage 2025

3.2 Veiligheid

Programmanummer

2

Commissie

Leefbaarheid en Bereikbaarheid

Portefeuille(s)

Bestuur, Veiligheid en Handhaving

Gezondheid, Jeugdzorg & Welzijn

De missie van het programma Veiligheid luidt:
De gemeente Leiden staat voor een stad die veilig is èn voelt op het gebied van wonen, werken en leven in samenwerking met bewoners en partners.



3.2.1 Stand van zaken bij Voortgangsrapportage

Beleidsontwikkelingen

Personen met onbegrepen gedrag

De politiecijfers over het aantal overlastmeldingen van personen met onbegrepen gedrag zijn nog altijd zorgelijk hoog. Sinds 2024 zien we een stabilisering van het aantal meldingen. De politie geeft echter aan dat de complexiteit van de casuïstiek toeneemt. De druk op zowel de politie als de zorgketen blijft dus onverminderd hoog. Met behulp van de ZonMW-subsidie ‘Grip op onbegrip- domeinoverstijgend samenwerken’ wordt regionaal samengewerkt aan het zo snel mogelijk passende zorg en ondersteuning bieden aan mensen met onbegrepen gedrag en (zeer) complexe problematiek. De activiteiten in het kader van deze subsidie lopen tot en met december 2027. Een van de projecten richt zich op het verkennen van een te realiseren 24/7 beschikbare regionale voorziening, die kortdurend hulp kan bieden aan personen met onbegrepen gedrag: de Maatschappelijke Eerste Hulp (MEH). De MEH is bedoeld voor mensen die acuut zorg nodig hebben maar niet terecht kunnen op de Psychiatrische Eerste Hulp (PEH) of de Spoedeisende Eerste Hulp (SEH). De planning is dat de MEH per 1 oktober 2025 als pilot zal starten in Leiden. Daarmee is Leiden de eerste stad in Nederland die een soortgelijke voorziening heeft. Daarnaast is er expliciet aandacht voor een regionale werkwijze in overdracht voor personen die vanuit het zorgdomein (bijvoorbeeld GGZ-crisisdienst) naar het sociaal domein komen (gemeente). Het betrekken van ervaringsdeskundigheid is een belangrijk element. In de tweede helft van 2025 wordt daarnaast een start gemaakt met het vernieuwen van het convenant bemoeizorg in de Leidse regio.

Aanpak GHB- gerelateerde problematiek

Voor de aanpak van GHB-gerelateerde problematiek wordt in 2025, in samenwerking met gemeenten uit de regio’s Duin- en Bollenstreek en Rijnstreek, de Brijder verslavingszorg en stichting De Binnenvest ingezet op de realisatie van de belangrijkste aanbevelingen uit de GHB-rapportage. De belangrijkste punten zijn: het ondersteunen van de Binnenvest in het ontwikkelen van beleid en deskundigheid in de Nieuwe Energie, het mogelijk creëren van een aparte GHB afdeling in de Nieuwe Energie en het aanstellen van een specialistische bemoeizorger GHB.

Landelijk Programma Veilige Steden

Sinds 2023 wordt met de aanpak ‘Wensen en Grenzen' in Leiden ingezet op het tegengaan van seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld in Leiden. Binnen deze aanpak valt ook seksueel grensoverschrijdend gedrag in de openbare ruimte, in het bijzonder tijdens het uitgaan en op straat (straatintimidatie). In de afgelopen periode is de Veilig Dansen-bakfiets ingezet tijdens Koningsdag, Werfpop en in mei bij twee straatintimidatie-acties in het centrum van de stad. De straatintimidatie-acties betroffen een samenwerking met de NS, politie, de Leidse boa’s en BO diversity. Daarnaast hebben de jongerenwerkers van SOL een training gevolgd over hoe zij laagdrempelig met jongeren in gesprek kunnen gaan over wensen en grenzen en machogedrag. Ook speelde de theatervoorstelling ‘Durf te zien’ in de Leidse schouwburg, om seksueel misbruik van kinderen onder de aandacht te brengen.

De incidenten in Amsterdam en de daaropvolgende campagne 'Wij eisen de nacht op' laat zien dat blijvende aandacht nodig is. In Leiden hebben we de campagne gesteund door deze te delen via onze eigen kanalen. Ook was de campagne extra zichtbaar in de binnenstad op een scherm op het Stadhuisplein.

Pilot seksuele straatintimidatie

Per 1 juli is het aantal deelnemende gemeenten voor de pilot seksuele straatintimidatie uitgebreid, de gemeente Leiden sluit nu ook aan bij de pilot. 4 boa’s van de gemeente Leiden zijn opgeleid en getraind om seksuele straatintimidatie te kunnen observeren en herkennen. Tijdens handhavingsacties werken zij in burger, om de overtredingen op heterdaad te kunnen constateren. In afstemming met de politie worden voor deze acties ‘hotspotlocaties’ gekozen. Daarnaast is er afstemming met de aanpak ‘Wensen en grenzen.’ De pilot loopt een jaar, naar verwachting is het evaluatietraject rond de zomer van 2026 afgerond.

Aanpak ondermijning & Bibob

Ook in de tweede periode van 2025 is door de inzet vanuit de aanpak ondermijning en door het doen van Bibob onderzoek ingezet op het verkleinen van de ruimte voor criminelen in de stad. Daarbij wordt vooral ingezet op het voorkomen van ondermijnende activiteiten. Met de huidige capaciteit kunnen niet alle signalen worden opgepakt. Er wordt door middel van een weegproces een zorgvuldige keuze gemaakt welke signalen worden onderzocht en wanneer een Bibob-onderzoek wordt gestart. Naast de geprioriteerde onderwerpen drugs en vastgoed worden ook andere risico’s gesignaleerd, zoals zorgcriminaliteit, illegale prostitutie en kwetsbare branches en gebieden. Ook dat vraagt om het maken van keuzes.

Preventie brandveiligheid

Dit jaar is een start gemaakt door de Veiligheidsregio Hollands Midden en Brandveilig Leven met Train de Trainer. Een training over brandveilig leven voor professionals, vrijwilligers, mantelzorgers en andere personen die bij ouderen thuis achter de voordeur komen. Tijdens de training wordt er informatie gegeven over wat brandgevaarlijke risico’s in huis zijn, hoe je deze kan herkennen en worden handvaten gegeven hoe je het risico kan wegnemen of verkleinen. Het doel is dat professionals, vrijwilligers en mantelzorgers met deze kennis op zak, brandgevaarlijke situaties bij ouderen thuis (eerder) kunnen signaleren en tips kunnen meegeven om de risico's weg te nemen of te verkleinen. Na een succesvolle training in Leiden zal deze volgend jaar nog een keer georganiseerd worden. Ook loopt parallel de regionale publiekscampagne Brandveilig Leven die ook binnen de gemeente Leiden aandacht krijgt op de sociale media.

Inzet dealbrekers
Vanaf het tweede kwartaal is de capaciteit voor de aanpak Dealbreakers weer op orde. Daarmee kan, in samenhang met andere interventies en aanpakken, weer stevig worden ingezet op het voorkomen van jonge aanwas.