Programmanummer | 4 | |
Commissie | Leefbaarheid en Bereikbaarheid | |
Portefeuille(s) | Klimaat, Mobiliteit & Financiën |
De missie van het programma Mobiliteit luidt: |
In de Voortgangsrapportage rapporteren we over de projecten die op oranje of rood staan. Alle projecten die verlopen volgens de doelstellingen van het project worden niet toegelicht. In de praktijk blijken projecten vaak vertraging op te lopen door onvoorziene omstandigheden. Zolang die vertraging geen effect heeft op het behalen van de doelstelling rapporteren we deze vertraging niet afzonderlijk. Alleen als de vertraging gevolgen heeft op het halen van een doel of effect heeft op een ander (raakvlak)project wordt er melding van gemaakt.
De verschillende maatregelen van autoluw liggen op schema. Het Noordeinde is opgeleverd en de fietsenrekken op het Rapenburg zijn geplaatst. Voor de Botermarkt/Nieuwe Rijn inclusief vrachtwagenverbod Koornbrug en voor Pancrast West is gewerkt aan voorstellen om deze gebieden autoluwer te maken. Daar zal tegelijkertijd vanuit Ruimte op Straat een voorstel worden besproken voor herinrichting van het Gangetje/Nieuwe Rijn. Ook voor de Oude Varkensmarkt is een ontwerp in de maak om de situatie daar te verbeteren. In totaal worden ongeveer 200 parkeerplaatsen dit jaar verwijderd ten behoeve van diverse projecten voor samen aan de slag, verder met de binnenstad, groene kansenkaart, ruimte op straat, fietsaanvragen van bewoners, Energiepark en Jan van Houtkade.
Op 1 januari 2025 is de zero emissie zone stadsdistributie van start gegaan. Dankzij RDW (kenteken) en cameragegevens zien we dat in de laatste maanden van 2024 een aanzienlijke verschoning van het wagenpark heeft plaatsgevonden onder ondernemers. Het grootste deel van de leveranciers en/of ondernemers voldoet aan de eisen. De waarschuwingen die worden afgeven voor overtredingen betreft veelal ondernemers die geen ontheffing hebben aangevraagd, terwijl ze hier wel voor in aanmerking komen. Dit heeft waarschijnlijk ook met de waarschuwingsperiode zelf te maken (nog geen dringende noodzaak tot aanvragen ontheffing). Daarentegen neemt het aantal aanvragen voor ontheffingen toe en hebben we lokaal alle aanvragen toegewezen. We bieden ondersteuning bij aanvragen aan en versoepelen ook het aanvraagsysteem verder. Tussen het Rijk en zero emissie gemeenten is verdere versoepeling van ontheffings- en overgangsregelingsregelingen afgesproken. Zo mogen eigenaren van bestelbussen emissieklasse 6 een jaar langer doorrijden (tot 1 januari 2029) en krijgen lokale ontheffingen op basis van netcongestie of economische omstandigheden een landelijke geldigheid. Dit wordt vastgelegd in de uitvoeringsagenda stadslogistiek (voorgelegd aan college) en getekend op 2 april 2025.
Ten behoeve van de zero emissie zone en elektrificatie van het wagenpark in het algemeen zijn ruim 300 laadpalen over 8 aanbieders verloot in februari 2025. Deze zullen (veelal) in laadpleinvorm in 2025 worden geplaatst. Voor het plaatsen van snellaad infrastructuur wordt regionaal samengewerkt in de Regionale Agenda Laadinfrastructuur waarbij wordt uitgegaan van aanbesteding aan 1 aanbieder in de loop 2025.
In samenwerking met de provincie, Qbuzz en collega gemeenten doen we via de pilot met donkey republic fietsen ervaring op met het stimuleren van het gebruik van deelfietsen. De afgelopen maanden is het gebruik fiks toegenomen; gemiddeld 1000 ritten per maand met grotere uitschieters in LBSP naar 1700 ritten per maand. Dankzij de inzet van de donkey republic deelfiets als aanvulling op de R-net lijnen tussen LBSP, Oegstgeest en Katwijk hebben we veel ervaring opgedaan met handhaving en regulering omtrent de inzet van deelfietsen. Deze ervaringen zijn verwerkt in de beleidsregels deelbakfiets die in maart 2025 zijn vastgesteld. Met de inzet van de deelbakfiets willen we in 2025 mini/buurhubs gaan realiseren in combinatie met de deelauto.
In maart 2025 is voor het eerst de staat van deelmobiliteit 2024 van het CROW uitgekomen. Daarin zien we dat Leiden t.a.v. deelauto’s en deelfietsen in vergelijking met andere gemeenten zeer goed scoort. Gemeente Leiden staat daarbij overall op de 9de plaats qua aantal deelauto’s en deelfietsen en op de 5de plaats qua aantal deelauto’s per 100.000 inwoners. Er is ook voortdurende groei in aantal deelauto’s te zien. Zo zijn er 128 deelauto’s in Leiden en komen er weer circa 35 bij.
In maart 2025 is de ‘Oversteekwijzer Zebrapaden’ vastgesteld. Voetgangers verdienen het om op een verkeersveilige en toegankelijke manier aan het verkeer deel te nemen. Met dit beleid zorgen we voor een helder kader voor het toepassen van oversteekplaatsen.
Als input voor het Kamerdebat over verkeersveiligheid is er begin februari mede namens Leiden en meer dan veertig andere gemeenten een oproep aan het kabinet en de Kamer gestuurd om opgevoerde e-bikes en fatbikes aan te pakken. Ook is opgeroepen om de minimum leeftijd van 14 jaar en helmplicht voor fatbikes niet los te laten, ook al is het onderscheid tussen ebike en fatbike moeilijk te maken. Naast aanpassingen aan de infrastructuur werken wij ook op deze manier aan het verbeteren van de verkeersveiligheid in onze straten en op onze fietspaden.
Op 12/12/24 is in het BO Oude Lijn de Notitie Kansrijke Oplossingsrichtingen (NKO) vastgesteld. Daarmee hebben Rijk en regio de MIRT Verkenning Oude Lijn verder getrechterd naar drie kansrijke alternatieven voor Knooppunt Leiden Centraal, namelijk Verhoogd centrumzijde, Schuttersveld en LBSP. De gezamenlijke Oude Lijn planning is bijgesteld met een extra tussenstap: In het BO MIRT nov 2025 wordt een voorkeursalternatief met financiële afspraken vastgesteld. Een half jaar later wordt de MIRT-verkenning afgerond met een gezamenlijke voorkeursbeslissing en bestuurlijke overeenkomst van de projectpartners over de toekomstige inrichting van het stationsgebied binnen het scopegebied van de MIRT-verkenning. Daarna volgt de planuitwerking waarin de verschillende deelprojecten in het stationsgebied verder worden uitgewerkt. Binnen de scope van de MIRT-verkenning wordt gekeken naar verschillende onderdelen, zoals het fietsparkeren, inrichting en locatie van het busstation, capaciteit van het reizigersdomein in het treinstation, het verbinden van stads- en LBSP-zijde van het spoor, de ontwikkeling van woningbouw, kantoren en voorzieningen en belangrijke randvoorwaarden als duurzaamheid, verkeersveiligheid en toegankelijkheid.
De nieuwe ov-concessie heeft de eerste weken een slechte start gehad, maar laat een stijgende lijn zien. Er zijn de eerste maanden veel nieuwe bussen ingestroomd. Ook de punctualiteit van de dienst neemt toe. De provincie heeft een boete opgelegd van € 3,4 miljoen vanwege de slechte prestaties.
Door de realisatie van de Corbulotunnel, onderdeel van de Rijnlandroute, is de hoeveelheid autoverkeer op de route Dr Lelylaan/Churchilllaan, conform verwachting, duidelijk afgenomen. Op werkdagen rijden er zo orde grootte 10.000 auto’s minder door Leiden. Voor de Dr Lelylaan gaat het om een afname van 32%, op de Churchilllaan is de afname 47%. Dit is positief voor de leefbaarheid en bereikbaarheid. Ook biedt dit verkeersruimte die nodig is voor ontwikkelingen in de stad. Hierbij kan gedacht worden aan verkeer dat anders gaat rijden door de afsluitingen die plaatsvinden vanuit het project Groene lopers en aan nieuw verkeer door verstedelijkingsprojecten, zoals Westerpoort en Telderskade.
Per 1 januari is het mogelijk om extra werknemers-, zorg- en verenigingsparkeervergunningen aan te schaffen, kunnen ongebruikte bezoekersuren gerestitueerd worden, zijn de B1 en B2 parkeerzones opgedeeld in 9 kleinere parkeerzones en zijn er 3 touringcarplaatsen bijgekomen op het Lugdunumterrein.
Tijdens de voorbereidingen voor de aanbesteding is duidelijk geworden dat de 'specials' in het ontwerp voor de Jan van Houtkade-Koepoortsbrug veel duurder zijn dan het beschikbare budget (bij Uitvoeringsbesluit). Daarom nemen we twee maatregelen om de geraamde kosten meer in evenwicht te brengen met het beschikbare budget. We laten een special vallen vanwege de hoge kosten en grote technische risico’s en vereenvoudigen een tweede special. Het voorbereiden van de maatregelen heeft extra tijd gekost. Daarom is de start uitvoering doorgeschoven naar Q4 2025.
Het planproces Groene Loper Stadsentree loopt volgens planning. Eerste participatieronde is geweest. Het Programma va Eisen is gereed en vastgesteld. Op dit moment wordt gewerkt aan het schetsontwerp. Uitvoering van het project wordt voorzien vanaf 2028. Vanwege afhankelijkheden van andere projecten en de nog te doorlopen stappen in het project is dit later dan werd beoogd in de begroting.
Na de marktconsultatie is de aanbesteding voor renovatie en ophoging van de Haarlemmerstraatgarage begin 2024 opnieuw in de markt gezet en zijn er geen inschrijvingen ontvangen. Het budget was onvoldoende en partijen vonden de risico’s te groot. In november 2024 is aanvullend budget aangevraagd bij de Tweede Voortgangsrapportage 2024 (RV 24.0084). Momenteel werken we aan de verdere voorbereiding van het project, actualiseren we het plan en onderzoeken we hoe we de risico’s zoveel mogelijk kunnen beheersen. I.v.m. onderzoeken die lopen om de risico’s beter te beheersen, weten we momenteel nog niet wanneer de start van de werkzaamheden kan gaan plaatsvinden.
Project fietsparkeren Station de Vink loopt onder regie van ProRail, aanbesteding en gunning heeft langer geduurd. Realisatie is gestart in Q1 2025 oplevering en overdracht voorzien voor Q3 2025.
Het verbeteren van de verkeersveiligheid heeft al een aantal jaren hoge prioriteit binnen het college. Toch blijft dit, in een dichtbevolkte en steeds drukker wordende stad, ook voor de komende jaren een belangrijke opgave. Om die reden wil het college het verbeteren van de verkeersveiligheid een nader impuls geven. In de kaderbrief worden daarom voorstellen gedaan om de risico gestuurde aanpak te versterken gericht op het voorkomen van ongevallen, een stadsbrede gedragscampagne te starten en tijdelijk de handhaving op verkeersveiligheid uit te breiden.
Verkeersveiligheid is als prioriteit toegevoegd aan de handhavingsvisie. Verder is er besloten dat Haagweg Noord, Levendaal en Ir Driessen/Oosterkerkstraat naar GOW30 gaan. In de loop van 2025 volgt een voortel voor verdere opwaardering van wegen in Leiden naar GOW30.
Er zijn al veel projecten gerealiseerd in 2025, zoals:
Korte termijn maatregelen Lammenschansweg
Aanpassing Posthofrotonde
Fietsrotonde Herenstraat
Voor de aanpassing Groote Vink heeft afstemming met netbeheerders en provincie plaatsgevonden over raakvlakken en gecombineerde uitvoering. Hieruit blijkt dat uitvoering zeker niet eerder dan eind 2026 kan starten.
Voor de herinrichting Lammenschansweg lange termijn koersen we nu op een collegebesluit en bespreking in de raad in Q2 2025.