3.9.1 Stand van zaken bij Voortgangsrapportage

Leiden Inclusief
In 2025 zijn de resultaten van het vooronderzoek naar het slavernij- en koloniaal verleden van de gemeente Leiden gepresenteerd.
Het programma Leiden Inclusief loopt eind 2025 af en wordt daarom in dit jaar geëvalueerd. Er wordt onderzocht hoe het programma in de organisatie geborgd kan worden.

Beleidsterrein Sociale binding en participatie

Subsidieregeling Vrijwilligersorganisaties Sterke Sociale Basis
Het doel van de Sterke Sociale Basis is het bieden van een samenhangend en overzichtelijk aanbod van ondersteuning en activiteiten, zoals de Huizen van de Buurt, taallessen of voetbaltoernooien. Incluzio, BuZz en SOL werken hierbij samen met vrijwilligersorganisaties in de stad. Om voor alle partijen een transparant en duidelijk subsidieproces in te richten, is een subsidieregeling specifiek voor vrijwilligersorganisaties opgesteld. Deze regeling start per subsidiejaar 2026.

Beleidsterrein Preventie

Hecht
Hecht heeft in 2024 en begin 2025 op basis van een Takendialoog het gesprek gevoerd met alle colleges en raden in de regio Hollands Midden over de invulling van een taakstelling op de gemeenschappelijke regeling Hecht. Deze taakstelling is in overeenstemming met het advies van de Financiële Kaderstelling Gemeenschappelijke Regelingen (FKGR) aan gemeenten. Hierin staat het advies om vanwege afnemende rijksbijdragen zes procent te bezuinigen op de gemeenschappelijke regelingen. Hecht heeft in de conceptbegroting 2026 een besparing van 4,6 procent opgenomen. Het voornemen is om de overige 1,4 procent in de begroting van 2027 te zoeken. De bedoeling is dat er € 2,9 miljoen bespaard wordt op ondersteunende diensten en taken van Hecht. Dit is 4,6 procent van het gemeenschappelijk gefinancierde deel. Voor de producten waarop gemeenschappelijk wordt bespaard, wordt nog onderzocht onder welke voorwaarden individuele gemeenten deze extra kunnen afnemen als aanvullende dienst.

In 2027 wordt een besparing van 1,4 procent extra ingevuld door middel van innovatie en efficiencymaatregelen. Daarbij wordt ook gekeken naar een duurzame oplossing en een langetermijnvisie op Hecht als organisatie. Afhankelijk van verdere besluitvorming in het bestuur van Hecht over de begroting 2026 en na een procedure over de zienswijze door de gemeenteraden Hollands Midden hierover, zullen de efficiency maatregelen eind 2026 doorgevoerd kunnen worden. Omdat de beoogde besparingen een naar verwachting geringe impact op de inwoners en op de preventieketen hebben, passen deze binnen de door de gemeenteraden gestelde kaders en kunnen deze op een verantwoorde wijze doorgevoerd worden. De door te voeren maatregelen worden gemonitord op basis waarvan eventuele bijsturing kan plaatsvinden.

Leiden Healthy Society Center
In 2025 maakt het Leiden Healthy Society Center (LHSC) een meerjarenplan, begroting en communicatieplan om de organisatie een structurele basis te geven. Dit gebeurt in samenwerking met een LHSC-coördinator die hiervoor is aangenomen. Ook een LHSC klankbordgroep wordt opgestart. Elk kwartaal wordt een kenniscafé georganiseerd waarin Leidse professionals kennis en expertise delen met elkaar. De eerste twee kennicafés van 2025 over zorgtechnologie en ‘in gesprek met de wijk’ hebben succesvol plaatsgevonden. Met de kenniscafés wordt opgehaald wie zich stadsbreed met dezelfde onderwerpen bezighoudt. Daarnaast worden samenwerkingen gestimuleerd om uiteindelijk weer beter aan te sluiten bij de Leidse inwoners. De voorbereiding voor de twee kenniscafés in het najaar is ook van start gegaan. In juni wordt het Leids Kennisfestival voor het tweede jaar op rij georganiseerd. Een dag in het teken van gezondheid en welzijn voor alle inwoners van Leiden met veel interactieve sessies en inspirerende presentaties. Leidenaren leren hier over hoe zij ‘lekker en gezond kunnen leven in Leiden’.

De kennisinstellingen van het Leiden Healthy Society Center worden betrokken bij de beleidsvorming rond het nieuwe omgevingsprogramma Binnenstad in de vorm van een ‘policy lab’. Het doel van het policy lab is om een nauwere verbinding tussen wetenschap en het stedelijk beleid te maken. Ook in andere visiestukken – zoals Leiden Gezonde Stad 2026-2030- wordt de kennis en expertise van het LHSC benut. De specifieke vorm van een policy lab vindt als een pilot voor het eerst plaats rondom het omgevingsprogramma Binnenstad.

Eenzaamheid en Mentale gezondheid
Het plan van aanpak Eenzaamheid en Mentale gezondheid gaat in het voorjaar 2025 via een wensen- en bedenkingen procedure naar de gemeenteraad en zal daarna worden aangeboden aan het het college. Er is binnen het uitvoeringsprogramma met name aandacht voor eenzaamheid onder jongvolwassenen en ouderen. In het onderdeel over mentale gezondheid ligt de focus op studentenwelzijn en de LHBTQIA+ doelgroep. De SSB-partijen nemen vanaf 2025 een extra rol in de versterken van eenzaamheidsacties.

City Deal Gezonde en Duurzame Voedselomgeving
Sinds januari 2025 neemt de gemeente Leiden deel aan de City Deal Gezonde en Duurzame Voedselomgeving. De deelname sluit aan bij de beleidsambities van de gemeente Leiden vanaf 2025. Het helpt ons om gezamenlijk met andere steden effectieve oplossingen te bedenken. Hierbij wordt bijgedragen aan een gezondere voedselomgeving. Hiermee is uitvoering gegeven aan amendement 'Meer aandacht voor gezonde voeding' (A.22.0056.12).

Nieuw beleidskader Sport, Gezondheid, Spelen & Bewegen.
We werken aan onze ambities en doelen voor het nieuwe beleidskader Sport, Gezondheid, Spelen & Bewegen. Op basis van deze ambities willen we in 2025 participeren met de stad en onze partners. Daarin geven we specifieke aandacht aan datagedreven werken. Dit doen we onder andere door de kennis en expertise binnen het Leiden Healthy Society Center (LHSC) te benutten, in te zetten op bewezen effectieve interventies in samenwerking met kennisinstellingen en mogelijkheden voor ongelijk investeren in gezondheidsverschillen. Daarnaast willen we de randvoorwaarden voor de uitvoering van nieuw beleid en vast te stellen ambities nadrukkelijk in beeld brengen. De raad is hierover geïnformeerd via een brief.

Beleidsterrein Ondersteuning Kwetsbare groepen

Ongedocumenteerden
Het kabinet heeft besloten om vanaf 1 januari 2025 te stoppen met de financiële bijdrage aan de Landelijke Vreemdelingen Voorzieningen (LVV). Daarmee stopt ook de netwerksamenwerking tussen het Rijk en de LVV-gemeenten. In navolging van het amendement om te komen tot een stabiele situatie voor ongedocumenteerden in Leiden (A21.0106) en de opdracht uit de motie ‘Bed, bad, brood en begeleiding op lokaal regionaal niveau’ (M.24.0083.64) is ambtelijk en bestuurlijk verkend of samenwerking in de regio of met LVV-steden mogelijk was. Op kennisdeling na, bleek dit niet het geval.

We verwachten niet direct meer ongedocumenteerden in Leiden door de sluiting van de LVV in Rotterdam, maar we vinden het wel belangrijk om opvang en ondersteuning te bieden. Ook willen we blijven samenwerken met organisaties zoals de IND en DT&V om mensen in moeilijke situaties te helpen. De LVV hielp ongedocumenteerden met een duurzame oplossing: terugkeer naar hun land van herkomst, doorreizen naar een ander land of alsnog een verblijfsvergunning in Nederland krijgen. Op dit moment blijven we (juridische) hulp bieden via NGO’s als stichting COOL en Vluchtelingenwerk. Ook hebben we in samenwerking met partijen in de stad onderzocht hoe we de ondersteuning kunnen verbeteren. Later dit jaar krijgt u hier meer informatie over.

Pilot multiprobleemgezinnen
Sinds januari 2024 is vanuit de pilot Multiprobleemgezinnen de Maatwerkfunctionaris actief om oplossingen te vinden voor complexe casuïstiek binnen het sociaal domein. Wanneer samenwerking stagneert, wetgeving botst of problemen zich opstapelen en een integrale aanpak noodzakelijk is, neemt de Maatwerkfunctionaris de regie en zorgt voor doorbraken. Naast deze casuïstiek is er ook aandacht voor het leren van lessen en het verankeren daarvan binnen de organisatie. In 2025 is opnieuw een aanzienlijk aantal casussen opgepakt en zijn al concrete successen geboekt. De functie van Maatwerkfunctionaris wordt in 2025 verder geïmplementeerd en officieel geborgd in de organisatie.

OSA
Er wordt in 2025 gewerkt aan een duurzame en structurele opvang van Oekraïners, statushouders en asielzoekers. De komende jaren zullen in het teken staan van het zoeken naar stabiele en voor langere tijd beschikbare opvanglocaties, het bevorderen van integratie via werk en onderwijs en het inspelen op de verwachte stijgende opgaven.